Δευτέρα 16 Μαρτίου 2009

η υφαντική τέχνη ως επάγγελμα επιβίωσης


Από την αρχαιότητα οι γνώσεις των γυναικών στην υφαντική τέχνη, πολλές φορές στάθηκαν σανίδα σωτηρίας σε δύσκολες στιγμές, και τις έβγαλαν από την απόγνωση, βοηθώντας τες να ορθοποδήσουν και να επιβιώσουν με αξιοπρέπεια.


Μια τέτοια αναφορά βρίσκουμε στα
Αργοναυτικά του Απολλώνιου του Ρόδιου

Κλωστήρα γυνή ταλαεργός (υφάντρα κουρασμένη)


οἷον ὅτε κλωστῆρα γυνὴ ταλαεργὸς ἑλίσσει
ἐννυχίη: τῇ δ' ἀμφὶ κινύρεται ὀρφανὰ τέκνα
χηροσύνῃ πόσιος: σταλάει δ' ὑπὸ δάκρυ παρειὰς


Όπως η κουρασμένη υφάντρα γυρίζει όλη νύχτα το αδράχτι, και γύρω της κλαίνε τα ορφανά παιδιά της, γιατί είναι χήρα, κι από τα μάγουλα της κυλούν τα δάκρυα καθώς θρηνεί για τη φρικτή μοίρα που τη βρήκε.



Παρόμοιο περιστατικό περιγράφει
και ο Λουκιανός στους Διαλόγους του:

ΚΡΩΒΎΛΗ (χήρα)


εχάλκευε γάρ καί μέγα ήν όνομα
αυτού εν Πειραιεί, καί πάντων εστίν ακούσαι
διομνυμένων ή μήν μετά Φιλίνον μηκέτι έσεσθαι
άλλον χαλκέα.
μετά δέ τήν τελευτήν τό μέν πρώτον
αποδομένη τάς πυράγρας καί τόν άκμονα καί σφύραν
δύο μνών, μήνας από τούτων επτά διετράφημεν:
είτα νύν μέν υφαίνουσα, νύν δέ κρόκην κατάγουσα ή
στήμονα κλώθουσα εποριζόμην τά σιτία μόλις:


Όταν λοιπόν πέθανε εκείνος που ήταν χαλκιάς,
όνομα ξακουστό στον Πειραιά,
στην αρχή πούλησα για δύο (2) μνές τις μασιές του,
το αμόνι και το σφυρί, κι έτσι ζήσαμε.
Ύστερα, τη μια υφαίνοντας, την άλλη γνέθοντας
και κλώθοντας το στημόνι,
είδα κι έπαθα να κερδίζω το ψωμί μας.

Ενώ ο Έκτορας, στην Ιλιάδα του Ομήρου, αποχαιρετά τους γονείς του και την γυναίκα του Ανδρομάχη, που κρατά στην αγκαλιά της το παιδί τους, και της λέει πως πρέπει να πάει στη μάχη, να υπερασπιστεί την πατρίδα και το σπίτι του, λέγοντας της πως δεν θέλει να σκέφτεται πως ίσως κάποια μέρα την σύρουν αιχμάλωτη να υπηρετεί υφαίνοντας, στις προσταγές των εχθρών τους:

Ομήρου Ιλιάς

...ὅσσον σεῦ, ὅτε κέν τις Ἀχαιῶν χαλκοχιτώνων
δακρυόεσσαν ἄγηται ἐλεύθερον ἦμαρ ἀπούρας·
καί κεν ἐν Ἄργει ἐοῦσα πρὸς ἄλλης ἱστὸν ὑφαίνοις...

όσο για σένα, όταν χαλκάρματος κάποιος Αργείτης πάρει, τη λευτεριά σου και ξοπίσω του σε σέρνει δακρυσμένη, και στο Άργος πέρα υφαίνεις έπειτα στον αργαλειό μιας ξένης.

απόδοση: ΕΥΓΕΝΙΑ ΚΟΎΚΟΥΡΑ

Ενώ αργότερα θέλοντας να την καθησυχάσει, της λέει να ασχοληθεί με το υφαντό της, και εκείνος μαζί με όλους τους Τρώες θα φροντίσουν για την ασφάλεια όλων:


Ἀλλ᾽ εἰς οἶκον ἰοῦσα τὰ σ᾽ αὐτῆς ἔργα κόμιζε
ἱστόν τ᾽ ἠλακάτην τε, καὶ ἀμφιπόλοισι κέλευε
ἔργον ἐποίχεσθαι· πόλεμος δ᾽ ἄνδρεσσι μελήσει
πᾶσι, μάλιστα δ᾽ ἐμοί, τοὶ Ἰλίῳ ἐγγεγάασιν.


Αλλ’ άμε σπίτι, έχει στον νουν τα έργα τα δικά σου,
την ηλακάτην, τ’ αργαλειό, και πρόσταζε τες κόρες
να εργάζωνται. Στον πόλεμον θα καταγίνουν όλοι
οι άνδρες που εγεννήθησαν στην Τροίαν κι εγώ πρώτος.»

μετάφραση: Ιάκωβου Πολυλά


Απαγορεύεται η αντιγραφή, ή αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή ολική ή μερική ή περιληπτική ή η απόδοση κατά παράφραση ή διασκευή του περιεχομένου των δημοσιεύσεων του ιστολογίου, με οποιονδήποτε τρόπο, μηχανικό, ηλεκτρονικό, ή άλλο χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια της συγγραφέως, σύμφωνα με το νόμο 2121/1993 και κανόνες του Διεθνούς Δικαίου, που ισχύουν στην Ελλάδα.


Creative Commons License
Αυτή η εργασία χορηγείται μόνον με άδεια Creative Commons Αναφορά προέλευσης-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Μη εισαγόμενο.

Δεν υπάρχουν σχόλια: